Już ponad dwa miesiące minęły od czasu ostatniej konferencji „Dyskryminacja i mobbing w pracy”, organizowanej przez naszą Kancelarię. Liczny udział w wydarzeniu oraz szerokie zainteresowanie
tematem po raz kolejny udowodniły, jak ważnych zagadnień dotknęliśmy, a przede wszystkim – jak istotne jest podnoszenie świadomości pracodawców i osób zatrudnionych w tym obszarze. W trakcie spotkania padło również wiele pytań o to, jak chronić przed mobbingiem i dyskryminacją osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych.
Kategoria: Prawo pracy
2023 rok to rok zmian w Kodeksie pracy. Najważniejszymi z nich są wprowadzone do polskiego porządku prawnego zapisy o pracy zdalnej oraz kontroli trzeźwości, które zostały uchwalone nowelizacją z 13 stycznia 2023 r., podpisane przez Prezydenta RP 27 stycznia 2023 r. Nowelizacja dotycząca kontroli trzeźwości wejdzie w życie 2 tygodnie po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw, z kolei nowelizacja dotycząca pracy zdalnej – w ciągu 2 miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Koniecznych do wprowadzenia zmian będzie sporo, warto przygotować się z wyprzedzeniem.
Prawo pracy przewiduje kilka rodzajów urlopu dla pracujących rodziców: urlop macierzyński, rodzicielski i urlop wychowawczy. Dodatkowo, pracownicy-ojcowie mogą wykorzystać tzw. urlop ojcowski w wymiarze dwóch tygodni. Statystki pokazują jednak, że o ile urlop ojcowski wykorzystywany jest coraz częściej, o tyle urlop rodzicielski jest wykorzystywany zaledwie przez 1 proc. mężczyzn. Być może, zmieni to dyrektywa work-life balance.
1 stycznia 2019 r. weszła w życie ustawa o pracowniczych planach kapitałowych (PPK), wprowadzająca dobrowolny, prywatny system długotrwałego oszczędzania, wchodzący w skład tzw. trzeciego filaru polskiego systemu emerytalnego. PPK to system tworzony wspólnie przez pracownika, pracodawcę i państwo, nad którym nadzór sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego (KNF). Kto i jakich zasadach może korzystać z PPK? Jak wdrożyć go w firmie? I dlaczego warto, myśląc o nim w kontekście budowania wizerunku pracodawcy – rekrutacji i utrzymania pracowników.
Ustawa z 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027 (Dz.U. 2022, poz. 1079, ze zm.) wprowadziła liczne zmiany w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych (PPK) (Dz. U. 2020, poz. 1342, ze zm.) oraz w ustawie o Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) (Dz. U. 2019, poz. 1251, ze zm.). Wprowadzone z dniem 4 czerwca 2022 r. modyfikacje obejmują m.in. zmiany w zakresie terminu zapisu do PPK osoby nowo zatrudnionej, transferu środków, definicji podmiotu zatrudniającego, wpłat do PPK oraz nowe uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy (PIP).
Obowiązkiem każdego pracodawcy, bez względu na liczbę zatrudnionych pracowników, jest przeciwdziałanie mobbingowi. Obowiązek powstrzymywania się od praktyk mobbingowych nie odnosi się jedynie do zachowań własnych pracodawcy, lecz także do egzekwowania od pozostałych członków organizacji zachowań etycznych, nienaruszających godności pozostałych współpracowników. Jednym z rozwiązań możliwych do wprowadzenia w firmie, jako element działań prewencyjnych, jest komisja antymobbingowa. Należy jednak pamiętać, że jej powołanie nie zwalnia pracodawcy z odpowiedzialności.
Rok 2022 upłynie pod znakiem zmian w prawie pracy. W najbliższym czasie czekają nas m.in. implementacje dyrektyw europejskich, w zakresie urlopu opiekuńczego i uzasadnienia wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony oraz uregulowanie pracy zdalnej i prewencyjnej kontroli trzeźwości pracowników. Przed pracodawcami konieczność dostosowania obowiązujących, ale także wprowadzenia zupełnie nowych regulacji.
Coraz ważniejszym tematem w organizacjach staje się podejmowanie działań z zakresu zapobiegania dyskryminacji oraz mobbingowi. Tematykę mobbingu, dyskryminacji i sygnalistów poruszaliśmy podczas webinarium, które mieliśmy przyjemność poprowadzić 25 listopada 2021 r. Warto jednak raz jeszcze podkreślić znaczenie efektywnego wdrożenia odpowiednich procedur oraz zwiększania świadomości, zarówno osób decyzyjnych, jak i pozostałych pracowników w tym obszarze. Może się to przyczynić do ograniczenia niepożądanych zjawisk w firmie.
Według badań ofiarą mobbingu pada nawet 46% pracowników biurowych i fizyczno-umysłowych, co pociąga za sobą wzrost liczby postępowań sądowych przeciwko pracodawcom w ostatnich latach.
Pomimo obowiązków, jakie w zakresie przeciwdziałania mobbingowi i dyskryminacji nakłada na pracodawców Kodeks pracy, wiele firm nie posiada wewnętrznych regulacji i procedur, ani nie szkoli pracowników i współpracowników, co pozwoliłoby ograniczyć ryzyka i częstotliwość występowania zjawisk o charakterze dyskryminacyjnym i mobbingowym oraz usprawnić zarządzanie sytuacjami kryzysowymi w tym zakresie, których w związku z nadchodzącymi zmianami prawnymi w zakresie tzw. sygnalistów (whistleblowers) może być od 17 grudnia jeszcze więcej.
19 sierpnia 2021 r. prezydent podpisał nowelizację ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Z licznymi wyjątkami, nowe przepisy weszły w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Nowelizacja wprowadza liczne zmiany w obecnym systemie ubezpieczeń społecznych, dotyczące przede wszystkim zwolnień lekarskich i zasiłków chorobowych, które mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2022 r. Choć celem jest zapewnienie współmierności przychodów i kosztów Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w ocenie części ekspertów z tak gruntownymi zmianami warto było wstrzymać się do czasu unormowania się sytuacji epidemiologicznej.