Rejestracja VAT z mocą wsteczną – krótka analiza wyroku NSA

Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) z 15 listopada 2022 r. (sygn. I FSK 95/19), wskazanie daty rozpoczęcia czynności opodatkowanych w przeszłości nie sprawia, że obowiązek rejestracji do celów VAT w Polsce powstaje z mocą wsteczną i nie powoduje powstania obowiązku skorygowania rozliczeń w związku z transakcjami rozliczonymi według mechanizmu odwrotnego obciążenia (reverse charge).

Istota sprawy

Sprawa dotyczyła niemieckiej spółki zarejestrowanej do celów VAT w Niemczech, która w latach 2015-2016 świadczyła usługi nadzoru montażu na rzecz swojego polskiego oddziału. Za wykonane usługi, spółka wystawiła faktury z zastosowaniem mechanizmu reverse chargé.

Z powodu wyjścia na jaw nowych okoliczności, których spółka nie znała w momencie realizacji wcześniejszych transakcji, okazało się, że spółka była obowiązana do rejestracji do celów VAT w Polsce w okresie kiedy wykonywała usługi na rzecz polskiego oddziału.

Obowiązek rejestracji dotyczył jednak odrębnego projektu niezwiązanego ze świadczeniem usług nadzoru montażu. Spółka złożyła w 2017 r. zgłoszenie rejestracyjne na formularzu VAT-R, w którym wskazała, że pierwszą czynność opodatkowaną wykonała w 2015 r.

Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przez Dyrektora KIS

W związku z wątpliwościami spółki co do ewentualnego obowiązku korekty rozliczeń wraz z płatnością odsetek, spółka zwróciła się z tym problemem we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej interpretacji uznał, że spółka musi skorygować rozliczenia, bo nie spełniała przesłanek do zastosowania odwrotnego obciążenia wynikających z ustawy.

Skarga do WSA, stanowisko NSA

Spółka nie zgodziła się z wydaną interpretacją i złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA). Sąd oddalił skargę na interpretację indywidualną złożoną przez spółkę.

Odmienne stanowisko zaprezentował dopiero Naczelny Sąd Administracyjny (NSA). Zgodnie z uzasadnieniem do wyroku, jeśli spółka na moment opodatkowania spełniała warunki odwrotnego obciążenia i zobowiązanym do rozliczenia VAT stał się nabywca, to uwalnia to dostawcę i usługodawcę od obowiązku rozliczenia podatku. Sąd podkreślił, że zarejestrowanie sprzedawcy już po rozliczeniu transakcji, nawet z datą wsteczną obejmującą datę powstania obowiązku podatkowego z tytułu tej transakcji, nie przenosi ciężaru obowiązku z powrotem na dostawcę.

Wnioski dla podatników VAT

Takie orzeczenie NSA jest zdecydowanie pozytywne dla podatników i powinno wpłynąć na linię orzeczniczą sądów administracyjnych oraz wydawane interpretacje indywidualne.

W przypadku pytań dotyczących obowiązku rejestracji dla celów VAT w Polsce, jesteśmy do Państwa dyspozycji.

Autorzy:
Aleksandra Philips, LL.M., Specjalistka ds. podatku VAT
Maciej Gryka, Młodszy konsultant ds. podatkowych