29 września 2022 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok o sygnaturze C-235/21, który może mieć istotny wpływ na fundamentalne znaczenie faktury VAT w obrocie gospodarczym oraz pozostawić podatników w ciągłej niepewności co do kwalifikacji dokumentów niepodatkowych. Zgodnie z orzeczeniem, w wyjątkowych przypadkach umowa zawarta między kontrahentami może być uznana za fakturę VAT.
Istota sprawy – stan faktyczny
Spółka będąca słoweńskim podatnikiem sprzedała nieruchomość.
Następnie, zawarła z jej nabywcą umowę dotyczącą leasingu zwrotnego, w której wykazano kwotę podatku VAT do zapłaty.
Firma leasingowa nie wystawiła spółce faktury, a mimo wszystko słoweński fiskus doszedł do wniosku, że podatek VAT od zawartej transakcji powinien zostać zapłacony.
Spór między podatnikiem a fiskusem trafił do słoweńskiego sądu, który skierował do TSUE pytanie prejudycjalne odnośnie skutków zawartej umowy, a co najważniejsze – uznania i takiej umowy za fakturę VAT
w myśl dyrektywy 2006/112.
Zapobieganie wystawianiu „pustych faktur”
Zgodnie z przepisami wspomnianej powyżej dyrektywy, każdy, kto wykazał podatek VAT na fakturze jest zobowiązany do jego odprowadzenia do urzędu skarbowego, co ma zapobiec wystawianiu tzw. pustych faktur przez podatników.
Obowiązkowe elementy faktury
Zarówno przepisy dyrektywy VAT, jak i obowiązujące w Polsce przepisy ustawy o podatku od towarów i usług wskazują, jakie elementy musi posiadać dokument, aby mógł zostać uznany za fakturę VAT.
Zgodnie z aktualnie obowiązującym brzmieniem art. 106e ustawy o podatku od towarów i usług faktura powinna zawierać przede wszystkim:
- datę wystawienia;
- indywidualny numer;
- dane wystawcy i dane nabywcy, ich adresy i numery NIP;
- datę zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, jeżeli ta data jest inna niż data wystawienia faktury;
- rodzaj towaru lub usługi;
- ilość towarów lub zakres wykonanych usług;
- cenę jednostkową netto oraz cenę całkowitą netto;
- kwoty udzielonych upustów lub rabatów;
- stawkę podatku;
- kwotę podatku wyliczoną z całkowitej ceny netto;
- kwotę należności ogółem (kwotę brutto).
Argumentacja firmy leasingowej
Firma leasingowa argumentowała, że zawarta umowa leasingu nie może być traktowana jako faktura VAT, więc nie powstał obowiązek płatności podatku VAT, który wynikał z umowy.
Stanowisko TSUE
TSUE rozstrzygnął jednak, że organy podatkowe nie mają prawa odmówić odliczenia VAT, jeżeli posiadają informacje, na podstawie których będzie można zbadać, czy zaistniały przesłanki materialne uprawniające do odliczenia podatku.
Jeżeli zatem strony zawarły umowę, która zawierała dane pozwalające na rozstrzygnięcie istnienia prawa do odliczenia, to nawet brak wskazania stawki VAT w umowie nie stanie nikomu na przeszkodzie, o ile z treści umowy będzie można wywnioskować, o jaką usługę chodzi a tym samym wywieźć odpowiednią stawkę podatku VAT.
Podsumowanie
Wydany wyrok TSUE bez wątpienia budzi niepewność wielu podatników co do tego, co tak naprawdę może zostać uznane za fakturę VAT.
Uznanie dokumentu niepodatkowego za fakturę VAT stawia także szereg praktycznych problemów, jak taki dokument ująć w ewidencji JPK czy jak go skorygować.
Z niecierpliwością czekam na pojawienie się pierwszych takich spraw na kanwie polskich przepisów podatkowych i mam nadzieję, że stosowanie tego orzeczenia w praktyce będzie dla podatników łagodne.
Autor:
Aleksandra Philips, LL.B., Specjalistka ds. podatku VAT
