Wrzesień to miesiąc pełen wyzwań, a jednym z nich jest zbliżający się termin 30 września – kluczowy dla każdego pracodawcy. To właśnie wtedy mija ostateczna data na udzielenie zaległego urlopu wypoczynkowego, który pracownicy powinni byli wykorzystać w poprzednim roku. Warto podjąć odpowiednie kroki już teraz, aby zadbać zarówno o zgodność z przepisami prawa pracy, jak i o dobrostan zespołu.
Zaległy urlop
Zaległy urlop wypoczynkowy to urlop, którego pracownik nie wykorzystał w poprzednim roku kalendarzowym. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, pracodawca ma obowiązek dopilnować, by pracownik skorzystał z tego urlopu najpóźniej do 30 września roku kolejnego.
Przypomnijmy, że pracownikowi co do zasady przysługuje 26 dni urlopu wypoczynkowego w każdym roku kalendarzowym. Oznacza to, że niewykorzystany w 2023 roku urlop wypoczynkowy powinien być wykorzystany przez pracownika do 30 września tego roku.
Porozumienie kluczem do sukcesu
Pierwszym i najbardziej efektywnym krokiem jest próba osiągnięcia porozumienia z pracownikiem co do terminu wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego. Takie porozumienie powinno nastąpić odpowiednio wcześniej, tak by przed 30 września pracownik zdążył wykorzystać zaległy urlop wypoczynkowy.
Otwarte rozmowy pozwalają z pewnością na wypracowanie rozwiązania, które będzie satysfakcjonujące zarówno dla pracodawcy, jak i dla pracownika. Warto również zachęcać pracowników do tego, by planowali swoje urlopy z wyprzedzeniem, co umożliwi sprawne zarządzanie zespołem i pozwoli uniknąć sytuacji, w której pracodawca zmuszony będzie kierować pracowników na zaległy urlop wypoczynkowy w związku ze zbliżającym się terminem ustawowym 30 września.
Brak zgody pracownika? Prawo stoi po stronie pracodawcy
Gdy porozumienie z pracownikiem nie jest możliwe (np. z powodu braku zgody pracownika na wykorzystanie urlopu w terminie do 30 września), pracodawca ma prawo jednostronnie wysłać pracownika na zaległy urlop wypoczynkowy. Co więcej, może to zrobić nawet wtedy, gdy pracownik nie wyraża na to zgody. Prawo pracy jest w tym zakresie bezwzględnie obowiązujące – pracodawca musi dopilnować, aby pracownik wykorzystał zaległy urlop do 30 września, chroniąc tym samym organizację przed potencjalnymi sankcjami. Prawo pracodawcy do wydania pracownikowi polecenia wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego w sytuacji zbliżającego się terminu końcowego na wykorzystanie tego urlopu (30 września) potwierdza jednogłośnie orzecznictwo (np. wyrok SN z 24 stycznia 2006 r., sygn. akt I PK 124/05). Takie rozumowanie przepisów Kodeksu pracy zapewnia dbałość o bezpieczeństwo i higienę pracy wszystkich pracowników organizacji.
Niewykorzystany urlop – dlaczego warto się tym zająć?
Warto pamiętać, że przestrzeganie przepisów dotyczących zaległych urlopów jest nie tylko obowiązkiem, ale też formą dbania o pozytywną atmosferę w organizacji. W sytuacji, gdy zaległy urlop wypoczynkowy nie zostanie udzielony do końca września, może dojść do kontroli ze strony Państwowej Inspekcji Pracy, co może wiązać się z niepotrzebnym stresem i konsekwencjami dla pracodawcy.
Uniknięcie takich sytuacji jest proste – wystarczy zadbać o to, by pracownicy wykorzystali zaległe urlopy wypoczynkowe najpóźniej do 30 września. Takie działanie nie tylko zapobiegnie ewentualnym komplikacjom, ale również wpłynie pozytywnie na relacje w zespole i wizerunek organizacji jako pracodawcy, który dba o swoich pracowników.
Wypoczęty pracownik = zmotywowany pracownik
Dbanie o to, by pracownicy regularnie korzystali z urlopów, przynosi wymierne korzyści. Wypoczęty pracownik to nie tylko większa efektywność, ale także większe zaangażowanie i kreatywność. Odpowiednia polityka urlopowa nie tylko chroni organizację przed sankcjami prawnymi, ale także buduje pozytywną atmosferę w zespole, co przekłada się na lepsze wyniki biznesowe.
Autor:
Paula Staszak-Urbańska, LL.M., Radczyni prawna
