Dyrektywa UE RED II w sprawie OZE rozszerza rynek umów Power Purchase Agreements (PPA)

Od kilku lat w Europie wraz z rozwojem rynku OZE zaobserwować można wzrost zainteresowania umowami typu Power Purchase Agreements (PPA). Umowy Corporate PPA to rozwiązanie pozwalające na sprzedaż energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii pomiędzy wytwórcą a odbiorcą, z pominięciem spółek obrotu.

Zmiany na rynku energetycznym i poszukiwania stabilnego rynku OZE zarówno przez wytwórców, jak i odbiorców energii zaowocowały uchwaleniem dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (dyrektywa UE RED II). Będzie ona implementowana w Polsce do 30 czerwca 2021 r., co pozwoli na szersze otwarcie rynku PPA. Polska rozpoczęła już proces zmian regulacji prawnych w tym zakresie.

Typy umów Power Purchase Agreements

W praktyce biznesowej rozróżniamy aż 14 typów umów Power Purchase Agreements, przy czym najpowszechniejsze są 3 podstawowe modele:

• model fizyczny umowy PPA, który polega na faktycznej sprzedaży energii elektrycznej przez wytwórcę konkretnemu odbiorcy za pośrednictwem operatora sieci elektroenergetycznej;
• model finansowy umowy PPA, którego głównym założeniem jest brak konieczności faktycznego połączenia pomiędzy producentem energii elektrycznej a odbiorcą końcowym energii, natomiast sprzedaż energii odbywa się w drodze wzajemnych rozliczeń pomiędzy wytwórcą energii, jej odbiorcą i operatorem sieci elektroenergetycznej;
• model oparty na linii bezpośredniej, czyli najprostsza konstrukcja zawierania umów PPA polegająca na wykorzystaniu prywatnej linii bezpośredniej pomiędzy wytwórcą energii a jej odbiorcą – z uwagi na obowiązujące w Polsce regulacje prawne obecnie rozwój tego modelu umów PPA nie jest możliwy.

Niestabilność cen rynkowych utrudnia planowanie

Chociaż umowy PPA to szansa na nowe inwestycje w dziedzinie energii odnawialnej, wszystkie stosowane w nich rozwiązania są stosunkowo nowe. Dlatego też warto zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii podczas ich przygotowania, negocjowania i podpisywania.

W tym przypadku mamy do czynienia ze specyficzną sytuacją, w której wytwórcy poszukują stabilnego oraz długoterminowego źródła przychodu, a odbiorcy dążą do uzyskania maksymalnego zabezpieczenia długoterminowej i nieprzerwanej dostawy energii po z góry określonej, stabilnej cenie. Na przeszkodzie stać może jednak duża zmienność rynkowych cen energii.

Odpowiednio opracowana umowa PPA zabezpieczy obie strony
W praktyce obecnie PPA są zawierane na okres 3-5 lat, bowiem niestabilność cen rynkowych z jednej strony oraz konieczność dopasowania wolumenu produkowanej energii do potrzeb odbiorcy z drugiej – utrudnia zaplanowanie dostaw energii po z góry określonej cenie w dłuższym okresie.

Stąd bardzo istotne jest wyważenie interesów stron w tym zakresie i takie podpisanie umowy, aby:

• określić czas trwania umowy, uwzględniając oczekiwania obu stron;
• określić w sposób bezpieczny dla obu stron możliwość i warunki jej przedłużenia na dalszy okres;
• precyzyjnie ustalić warunki, zasady i terminy renegocjacji ceny oraz ilości energii objętych umową;
• przewidzieć mechanizmy, które pozwolą na jej renegocjowanie w przypadku niekorzystnej zmiany przepisów prawa, uniemożliwiających lub znacznie utrudniających którejkolwiek ze stron realizację umowy;
• określić, w jakich przypadkach i na jakich warunkach umowa może zostać rozwiązana;
• sprecyzować sposób rozliczenia stron po rozwiązaniu umowy;
• we wszystkich umowach dokonać wyboru sądu z ewentualnym rozważeniem, czy nie wskazać sądu arbitrażowego;
• w przypadku umów transgranicznych dokonać wyboru prawa.

Innowacje OZE wymagają dokładnej analizy rynku

W związku z tym, że PPA w Polsce cały czas jeszcze jest rozwiązaniem pionierskim, praktyką jest bazowanie przy tworzeniu umów na doświadczeniach z innych krajów (np. Skandynawia) i szukanie optymalnych rozwiązań na podstawie wcześniejszych doświadczeń z rynkiem OZE. Umowy Power Purchase Agreements są dobrą alternatywą dla obu stron i zapewne staną się ważną częścią rynku OZE. Z czasem powstaną mechanizmy umowne, które sprawdzą się w praktyce.

Autorki:
Karolina Barałkiewicz-Sokal, Radczyni prawna
Paula Staszak-Urbańska, LL.M., Aplikantka radcowska