15 października 2020 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał istotny wyrok (sygn. C-335/19), dotyczący możliwości stosowania ulgi na złe długi i niezgodności polskich przepisów VAT z prawem unijnym w tym zakresie.
Zarys sprawy
Postępowanie przed TSUE dotyczyło sporu polskiej spółki z Ministrem Finansów w przedmiocie prawa do skorygowania podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu niezapłaconej przez dłużnika faktury. Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) zdecydował się wystosować do TSUE pytanie prejudycjalne, poddając w wątpliwość zgodność krajowych przepisów VAT z prawem unijnym, tj. konieczność spełnienia rygorystycznych warunków uprawniających do obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego w związku z nieuregulowaniem należności za wystawione faktury.
Dotychczasowe warunki
Obowiązujące przepisy dot. VAT uprawniają podatników do skorzystania z ulgi na złe długi o ile spełnione są następujące warunki:
- dostawa towarów lub świadczenie usług dokonane były na rzecz czynnego podatnika VAT, który w stosunku do którego nie toczy się postępowanie restrukturyzacyjne, postępowanie upadłościowe ani postępowanie likwidacyjne;
- zarówno wierzyciel, jak i dłużnik na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, są czynnymi podatnikami VAT, a w stosunku do dłużnika nie toczy się postępowanie restrukturyzacyjne, upadłościowe ani likwidacyjne,
- od daty wystawienia faktury, dokumentującej wierzytelność nie upłynęły dwa lata, licząc od końca roku, w którym faktura została wystawiona.
Wyrok TSUE
TSUE orzekł, że obostrzenia wynikające z obowiązujących w Polsce przepisów VAT są zbyt restrykcyjne. Uzależnienie prawa do korekty od spełnienia warunków takich jak rejestracja jako podatnik VAT czy nieznajdowanie się w trakcie postępowania upadłościowego, restrukturyzacyjnego lub likwidacyjnego, jest niezgodne z przepisami unijnymi. Formalności zezwalające na skorzystanie z ulgi na złe długi powinny ograniczać się tylko do wykazania, że wierzyciel nie otrzymał części lub całości zapłaty po zawarciu transakcji.
Skutki wyroku dla podatników
Podatnicy zyskują możliwość zastosowania ulgi na złe długi w VAT w zakresie szerszym niż dotychczas. Orzeczenie stanowi podstawę do odzyskania VAT także przez podatników, których kontrahenci znaleźli się w stanie upadłości lub likwidacji. Podatnicy mogą opierać się bezpośrednio na przepisach prawa unijnego, z pominięciem obowiązujących krajowych przepisów ustawy o VAT.
Orzeczenie powinno także otworzyć możliwości do zastosowania ulgi na złe długi w innych przypadkach, między innymi w transakcjach zawieranych z podatnikami zwolnionymi z VAT czy z osobami fizycznymi, nieprowadzącymi działalności gospodarczej.
Jeśli zastanawiasz się, czy możesz odzyskać podatek VAT z faktur nieopłaconych przez kontrahentów, skontaktuj się z działem podatkowym naszej kancelarii.
Autorka:
Aleksandra Philips, LL.B., Specjalistka ds. podatku VAT
