Nie milkną jeszcze komentarze do pierwszego pakietu ułatwień dla podatników podatku od towarów i usług „SLIM VAT”, który wszedł w życie 1 stycznia 2021 r., a Ministerstwo Finansów idzie za ciosem i opublikowało założenia do kolejnego pakietu „SLIM VAT 2”. Od 18 lutego 2021 r. do 1 marca 2021 r. trwały prekonsultacje do projektu „SLIM VAT 2”. Pakiet ten według wstępnych założeń powinien zacząć obowiązywać od 1 października 2021 r. lub od 1 stycznia 2022 r.
Podstawowe filary pakietu:
Wprowadzony już pakiet SLIM VAT obejmował zmiany w zakresie:
- faktur korygujących;
- eksportu i stawki 0% VAT;
- przeliczania faktur w obcej walucie;
- terminów rozliczenia VAT naliczonego;
- refakturowania usług noclegowych;
- limitu na prezenty o małej wartości.
Natomiast projekt „SLIM VAT 2” podzielono na 5 obszarów:
- prostsze fakturowanie;
- przyjazne odliczanie VAT;
- VAT w obrocie międzynarodowym – korzyści i pewność prawa;
- VAT – łatwiejszy obrót nieruchomościami;
- poprawa płynności w MPP i ulga złe długi.
Prostsze fakturowanie
Ministerstwo Finansów określiło przykładowe propozycje w zakresie ułatwienia fakturowania. Ich celem jest zmniejszenie ilości danych na fakturach korygujących, dotychczas obowiązkowych, tj.:
- nazwy: faktura korygująca lub korekta;
- data dostawy lub usługi;
- wskazanie przyczyn korekty.
Także faktury pierwotne i obowiązki związane z ich wystawianiem mają zostać „odchudzone”, m.in. poprzez:
- zniesienie obowiązku wystawiania duplikatów;
- wprowadzenie możliwości wystawienia faktur zbiorczych w zakresie udzielonych rabatów.
Wydłużeniu ulegnie także okres, w którym można wystawić fakturę VAT przed dokonaniem dostawy z 30 do 60 dni.
Kolejnym uproszczeniem w obszarze fakturowania będzie uznanie biletu autobusowego lub kolejowego za fakturę dokumentującą przejazd również poniżej 50 km.
Przyjazne odliczanie VAT
Od 1 stycznia 2021 r. na skutek wejścia w życie uproszczeń dla podatników w ramach pakietu „SLIM VAT” przedłużono termin odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupów krajowych z trzech do czterech łącznych okresów rozliczeniowych. W pakiecie „SLIM VAT 2” Ministerstwo Finansów zaproponowało kolejne udogodnienie. Dzięki niemu, jeżeli podatnik nie odliczył podatku naliczonego za jeden z czterech okresów rozliczeniowych, może on skorygować deklarację, w zależności od wyboru, za jeden okres z tych czterech okresów rozliczeniowych, a nie za okres, w którym powstało prawo do odliczenia faktury.
Ministerstwo Finansów zapowiada także przedłużenie terminu na pełne odliczenie podatku naliczonego z tytułu wykorzystywania samochodu do działalności gospodarczej w deklaracji VAT-26. Zamiast 7 dni od daty poniesienia pierwszego wydatku okres ten będzie wynosić do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu poniesienia pierwszego wydatku.
VAT w obrocie międzynarodowym
W ramach grupy ułatwień w zakresie handlu międzynarodowego wskazano na długo oczekiwane zniesienie konieczności rozliczenia podatku należnego z tytułu importu usług w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca w którym powstał obowiązek podatkowy, aby możliwe było wykazanie podatku naliczonego w tej samej deklaracji. Oczywiście szkoda, że podobne ułatwienie nie obejmuje wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, nie wiemy jak szybko Ministerstwo Finansów podejmie działania zmierzające do realizacji wyroku TSUE z 18 marca 2021 r., sygn. C-895/19. Zmiany dotyczą również importu towarów w formie uproszczonej. Agenci celni będą ponosić odpowiedzialność solidarną w razie braku rozliczenia importu w ciągu 4 miesięcy po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów. W okresie 4 miesięcy po miesiącu , w którym należało rozliczyć podatek z tytułu importu towarów, podatnicy będą mogli również skorygować błędnie wykazaną kwotę podatku w pierwotnej deklaracji.
Wreszcie w mojej ocenie bardzo ważne znaczenie będzie mieć doprecyzowanie zasad dotyczących przyporządkowania dostawy ruchomej w transakcjach łańcuchowych (zarówno w zakresie eksportu i WDT). Jeżeli towary wysyłane są lub transportowane przez pierwszego w kolejności dostawcę, to dostawę ruchomą przypiszemy jego właśnie dostawie.
VAT – łatwiejszy obrót nieruchomościami
W zakresie ułatwień w obrocie nieruchomościami Ministerstwo Finansów również zaproponowało zmianę. Będzie ona polegać na zniesieniu obowiązku złożenia organom podatkowym oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do zwolnienia z opodatkowania VAT dostawy nieruchomości na 1 dzień przed tą dostawą. W zamian za to wystarczające powinno być zawarcie treści oświadczenia w akcie notarialnym.
Poprawa płynności w MPP
Kolejna grupa uproszczeń związana jest z mechanizmem podzielonej płatności (MPP). Podatnicy będą mieć możliwość przekazywania środków zgromadzonych na rachunkach VAT należących do różnych banków. Do tej pory taka możliwość ograniczona była tylko do rachunków prowadzonych w ramach jednego banku.
Zmianą, którą również należy ocenić pozytywnie, będzie możliwość opłacania z rachunku VAT składek KRUS. Dotychczas za pomocą tego rachunku można było opłacić tylko VAT, PIT/CIT, akcyzę, cło oraz składki ZUS.
Ulga na złe długi
Pakiet „SLIM VAT 2” dostosowuje polskie ustawodawstwo do realiów wyroku TSUE z 15 października 2020 r. w sprawie C-335/19. Trybunał stwierdził w nim niezgodność polskich regulacji w obszarze ulgi na złe długi z Dyrektywą Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Zmiany przewidują więc uchylenie obowiązku rejestracji na VAT dłużnika na dzień poprzedzający dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej przez wierzyciela.
Dodatkowo w przypadku ulgi na złe długi dokonanej zarówno przez wierzyciela jak i dłużnika zniesiony zostanie wymóg braku wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub likwidacyjnego wobec dłużnika. Bardzo istotne znaczenie będzie również miało wydłużenie terminu na skorzystanie z ulgi na złe długi z 2 do 3 lat.
SLIM VAT 2 – ocena projektu
Niewątpliwie zaproponowane zmiany, choć niewystarczające, należy ocenić pozytywnie. Biorąc pod uwagę jednak liczbę wątpliwości, które pojawiły się wraz z wejściem w życiem postanowień pakietu „SLIM VAT”, należy wstrzymać się z ostateczną oceną powyższych założeń. Walidacja wprowadzonych zmian możliwa będzie dopiero po uchwaleniu przez Sejm nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług.
Autor:
Maciej Kozub, Specjalista ds. podatku VAT
