Dresscode, czyli zasady dotyczące ubioru pracowników, to zagadnienie, które może wywołać wiele kontrowersji i wątpliwości zarówno wśród pracodawców, jak i pracowników. Chęć zachowania profesjonalizmu i utrzymania odpowiedniego wizerunku przedsiębiorstwa wymaga z pewnością zrozumienia ram prawnych oraz przyjętych w doktrynie zasad dotyczących dresscodu w miejscu pracy.
Dopuszczalność wprowadzenia dresscodu w zakładzie pracy
Zgodnie z art. 22 § 1 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 1465) (dalej: Kodeks Pracy), pracownik zobowiązany jest m.in. do wykonywania określonego rodzaju pracy na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem. Natomiast stosownie do art. 100 § 1 Kodeksu Pracy, praca ta powinna być wykonywana sumiennie i starannie, z zastosowaniem się przy tym do poleceń przełożonych oraz dbając o dobro zakładu pracy.
Należy co prawda zaznaczyć, że Kodeks Pracy nie przewiduje wprost możliwości regulacji przez pracodawców zasad dotyczących ubioru pracowników, jednak w doktrynie przyjmuje się, że to właśnie z wyżej przytoczonych przepisów należy wyczytywać możliwość uregulowania w organizacji zasad dotyczących dresscodu.
Właściwe dokumenty zakładowe
Regulacje dotyczące wymogów związanych ze strojem pracownika powinny znaleźć się przede wszystkim w regulaminie pracy lub układzie zbiorowym pracy (art. 11 oraz 104 Kodeksu Pracy). Jeżeli w zakładzie pracy nie ma obowiązku wprowadzenia powyższych dokumentów, zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego (Wyrok SN z 7.02.2007 r., I PK 221/06, OSNP 2008, nr 5-6, poz. 67.), ustalenie elementów organizacji i porządku pracy może nastąpić w drodze polecenia pracodawcy.
Dla zachowania bezpieczeństwa procedury zalecamy jednak, aby powyższe kwestie zostały uregulowane w formie pisemnej, ze szczególnym określeniem wymogów, jakie pracodawca stawia swoim pracownikom.
Dresscode a dobra osobiste pracownika
Pracodawca ma prawo do określenia oczekiwań co do ubioru pracowników, jednakże wszelkie wymagania dotyczące wyglądu pracowników muszą być uzasadnione i proporcjonalne do charakteru działalności oraz obowiązujących standardów branżowych.
Obowiązujący dresscode nie może prowadzić do dyskryminacji pracowników ze względu na płeć, rasę, religię czy inne cechy osobiste. Nie można zatem oczekiwać, że pracownicy będą nosić stroje, które wykraczają poza ogólnie przyjęte normy społeczne, w szczególności, jeżeli strój godzi w ich komfort psychofizyczny lub narusza ich dobra osobiste.
Określając zasady ubioru w zakładzie pracy, pracodawca powinien uwzględniać indywidualne potrzeby pracowników, np. związane z wyznaniem czy zdrowiem.
Warto podkreślić, że wprowadzenie zasad ubioru nie powinno dotyczyć tylko wąskiej grupy pracowników, a całego zakładu pracy. Zrozumiałym jest rozróżnienie stroju ze względu na zajmowane stanowisko (np. inny strój dla przedstawiciela handlowego niż dla pracownika technicznego, chociażby tylko ze względu na potrzebę komfortu ruchowego przy wykonywaniu pracy fizycznej), należy jednak pamiętać o tym, że zobowiązanie jedynie części pracowników (np. wszystkich kobiet), do ubierania się w konkretny sposób, może w określonych sytuacjach prowadzić do zarzutu dyskryminacji lub mobbingu w zakładzie pracy.
Pamiętajmy, że tylko równe dla wszystkich, nienarzucające się, zgodne z obowiązującymi przepisami i praktyką zasady dresscodu mają szanse powodzenia w organizacji, poprawiając jej wizerunek i zapewniając dobrą atmosferę pracy.
Odpowiedzialność porządkowa pracownika
Właściwe, zgodne z prawem i obowiązującą praktyką orzeczniczą regulacje wewnątrzzakładowe zobowiązują pracowników do określonego zachowania się, w tym wypadku do przestrzegania zasad ubioru. Tym samym naruszenie tych zasad może w określonych sytuacjach skutkować odpowiedzialnością porządkową pracowników.
Podsumowanie
Wprowadzenie dresscodu do miejsca pracy może być uzasadnione budowaniem stosownego wizerunku organizacji, jednakże musi być zgodne z prawem oraz szanować prawa i godność pracowników. Kluczowe jest znalezienie równowagi między wymaganiami dotyczącymi ubioru a poszanowaniem praw pracowniczych oraz różnorodności pracowników w miejscu pracy.
Jeśli są Państwo zainteresowani wprowadzeniem zasad dotyczących ubioru pracowników, serdecznie zapraszamy do kontaktu. Nasz Zespół z chęcią wspomoże Państwa w odpowiednim dopasowaniu dokumentów zakładowych.
Autorka:
Zofia Kwiatkowska, Asystentka radców prawnych
