TAX & LAW TELEGRAM

Let our experience be your guide 

TAX & LAW TELEGRAM

Let our experience be your guide 

TAX & LAW TELEGRAM

Let our experience be your guide 

TAX & LAW TELEGRAM

Let our experience be your guide 

TAX & LAW TELEGRAM

Let our experience be your guide 

TAX & LAW TELEGRAM

Let our experience be your guide 

TAX & LAW TELEGRAM

Let our experience be your guide 

Idź do treści strony

Dokumentowanie WDT dla celów VAT – objaśnienia Ministerstwa Finansów

Objaśnienia Ministra Finansów dotyczące WDT wydane 17 grudnia 2020 roku stanowią usystematyzowanie dotychczasowej praktyki stosowania przepisów w zakresie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Należy przypomnieć, że objaśnienia nie dotyczą wszystkich warunków zastosowania stawki VAT 0%, a jedynie jednego z nich. MF odniosło się do sytuacji, gdy towary zostały wysłane lub przetransportowane przez dostawcę z państwa członkowskiego UE do nabywcy na terytorium innego państwa członkowskiego UE.

Wybór podstawy prawnej dla dokumentowania dostarczenia towarów

Podatnik, który dokonuje WDT na terytorium innego kraju członkowskiego UE może w celu udokumentowania dostarczenia towarów do nabywcy dokonać wyboru i stosować:

  1. przepisy Rozporządzenia 282/2011 (dalej: Rozporządzenie), które zostały dodane Rozporządzeniem 2018/1912, albo
  2. przepisy ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT).

Posiadanie dokumentów wskazanych w Rozporządzeniu lub ustawie o VAT tworzy domniemanie, że podatnik dostarczył towary do kontrahenta na terytorium innego kraju członkowskiego UE. Natomiast w razie braku ich posiadania nie można przyjąć domniemania odwrotnego, że podatnik nie dostarczył towarów do kontrahenta w innym państwie członkowskim UE.

Wybrana podstawa prawna wymusi posiadanie odpowiednich dowodów

Objaśnienia podatkowe w zakresie WDT potwierdzają stanowisko Ministra Finansów zawarte w interpretacjach indywidualnych, np. w interpretacji Dyrektora KIS z dnia 9 września 2020 roku o znaku 0112-KDIL1-3.4012.230.2020.2.AKS. Zgodnie z nimi podatnik po 1 stycznia 2020 roku nadal ma wybór pomiędzy stosowaniem przepisów Rozporządzenia a ustawy o VAT.

Stanowisko to jest korzystne zwłaszcza dla tych podatników, którzy dysponują dowodami dostarczenia towarów do kontrahentów zgodnie z zasadami obowiązującymi przed dniem 1 stycznia 2020 roku.

Rodzaje dowodów wywozu towarów zawarte w Rozporządzeniu

Przepisy Rozporządzenia zawierają dwie grupy dowodów, które potwierdzają dostarczenie towarów przez podatnika do kontrahenta na terytorium innego państwa członkowskiego UE.

Pierwsza z nich to dowody grupy A, czyli dokumenty odnoszące się do wysyłki lub transportu towarów, takie jak:

  • podpisany list przewozowy CMR;
  • konosament;
  • faktura za towarowy przewóz lotniczy lub faktura od przewoźnika towarów.

Drugi zbiór stanowią dowody grupy B, a więc:

  • polisa ubezpieczeniowa w odniesieniu do wysyłki lub transportu towarów;
  • dokumenty bankowe potwierdzające zapłatę za wysyłkę lub transport;
  • dokumenty urzędowe wydane przez organ władzy publicznej, np. notariusza, potwierdzające przybycie towarów do państwa członkowskiego przeznaczenia;
  • poświadczenie odbioru wystawione przez prowadzącego magazyn w państwie członkowskim przeznaczenia, potwierdzające składowanie produktów w tym państwie członkowskim.

Sprzedawca zobowiązany jest do posiadania dwóch dowodów z grupy A lub pojedynczego dowodu z grupy A oraz pojedynczego dowodu z grupy B. Jeżeli dostawy produktów dokonuje nabywca (lub osoba trzecia na jego rzecz), to sprzedawca musi dysponować oświadczeniem nabywcy, że towary zostały wysłane lub przetransportowane przez nabywcę lub przez osobę trzecią działającą na rzecz kupującego. Nabywca towarów zobowiązany jest do dostarczenia podatnikowi oświadczenia do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy. Jak wyjaśnia Minister Finansów termin ten ma charakter instrukcyjny, a więc w razie opóźnienia w jego dostarczeniu podatnik nadal ma prawo do zastosowania stawki 0%.

Nabywca i sprzedawca powinni stanowić niezależne podmioty

Dowody z grupy A oraz B wydane od sprzedawcy oraz nabywcy muszą być niezależne od siebie nawzajem. Dwóch stron nie uznaje się za „niezależne”, jeżeli posiadają tę samą osobowość prawną lub też między nimi istnieją powiązania:

  • o charakterze rodzinnym;
  • inne niż rodzinne bliskie powiązania o charakterze osobistym;
  • organizacyjne;
  • własnościowe;
  • w zakresie członkostwa;
  • finansowe;
  • prawne.

Dowody w formie elektronicznej i papierowej

Dowody grupy A oraz B wymienione w Rozporządzeniu podatnik może posiadać w dowolnej formie. Może to być wydruk papierowy, ale również dokument udostępniony drogą elektroniczną (np. e-mail, skan lub faks dokumentu).

Wywóz towarów własnymi środkami transportu

Objaśnienia zawierają również wskazówkę dla podatników dokonujących dostawy towarów własnym środkiem transportu. W takim przypadku niemożliwe będzie pozyskanie dwóch niezależnych dowodów od sprzedawcy oraz od nabywcy. W związku z powyższym podatnik powinien stosować przepisy ustawy o VAT.

Rodzaje dowodów wywozu towarów zawarte w ustawie o VAT

Art. 42 ust. 3 ustawy o VAT zawiera dwie grupy dowodów, które podatnik zobowiązany jest posiadać w celu udowodnienia dostarczenia towarów do nabywcy w innym państwie członkowskim.

Grupa pierwsza to dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika, tj.:

  • Międzynarodowy Kolejowy List Przewozowy (CIM) lub Międzynarodowy Kolejowy List Przewozowy (SMGS);
  • konosament stanowiący list przewozowy przy transporcie towarów drogą morską;
  • Międzynarodowy Samochodowy List Przewozowy (CMR) stwierdzający fakt zawarcia umowy o przewóz drogowy;
  • Międzynarodowy Lotniczy List Przewozowy (AWB), który stwierdza zawarcie umowy o przewóz w transporcie lotniczym.

Grupę drugą stanowi specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku. Jest to wyliczenie, które podatnik może sporządzić w formie odrębnego dokumentu lub może nim dysponować w ramach wystawionej faktury. Należy pamiętać, że w każdym przypadku kluczowe jest osiągnięcie celu, jakim jest możliwość identyfikacji towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy.

Dostawa towarów własnym środkiem transportu zgodnie z ustawą o VAT

W przypadku dostawy towarów własnym środkiem transportu na zasadach regulowanych ustawą o VAT podatnik, oprócz specyfikacji poszczególnych sztuk towarów, powinien posiadać dodatkowe dowody. Może to być dokument zawierający co najmniej:

  • imię i nazwisko lub nazwę oraz adres siedziby działalności gospodarczej lub miejsca zamieszkania podatnika dokonującego wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz nabywcy tych towarów;
  • adres, pod który są przewożone towary, w przypadku gdy jest inny niż adres siedziby działalności gospodarczej lub miejsca zamieszkania nabywcy;
  • określenie towarów i ich ilości;
  • potwierdzenie przyjęcia towarów przez nabywcę na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju dostawcy;
  • rodzaj oraz numer rejestracyjny środka transportu, którym są wywożone towary lub numer lotu – w przypadku gdy towary przewożone są środkami transportu lotniczego.

Dokumenty uzupełniające wskazane w art. 42 ust. 11 ustawy o VAT

Przepisy ustawy o VAT w art. 42 ust. 11 zawierają również przykładową listę dowodów uzupełniających. Podatnik powinien je posiadać, jeśli dowody określone powyżej nie wskazują jednoznacznie, że towary zostały dostarczone do nabywcy. Są to np.:

  • korespondencja handlowa z nabywcą, w tym jego zamówienie;
  • dokumenty dotyczące ubezpieczenia lub kosztów frachtu;
  • dokument potwierdzający zapłatę za towar (z wyjątkiem przypadków gdy dostawa ma charakter nieodpłatny lub zobowiązanie jest realizowane w innej formie, w takim przypadku – inny dokument stwierdzający wygaśnięcie zobowiązania);
  • dowód potwierdzający przyjęcie przez nabywcę towaru na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju dostawcy.

Obalenie domniemania wywozu towarów przez organy podatkowe

Organy podatkowe mogą obalić domniemanie dostarczenia przez podatnika towarów do nabywcy na terytorium innego państwa członkowskiego. Ciężar wykazania, że choć podatnik posiada dowody określone w Rozporządzeniu lub ustawie o VAT, ale w rzeczywistości towary nie zostały wysłane lub przetransportowane do nabywcy, spoczywa na organie podatkowym.

Domniemanie można zatem obalić, gdy przy istnieniu niezbędnych przesłanek organy podatkowe wykażą, że towary nie zostały w rzeczywistości wysłane lub przetransportowane z państwa członkowskiego do miejsca przeznaczenia znajdującego się poza jego terytorium, ale na terytorium UE. Taka sytuacja może przykładowo mieć miejsce, gdy organy podatkowe stwierdzą podczas kontroli, że towary nadal znajdują się w magazynie dostawcy. Podobnie będzie, gdy organy podatkowe powezmą wiedzę o incydencie w trakcie transport, w wyniku którego towary uległy zniszczeniu przed opuszczeniem terytorium kraju.

W celu skutecznego obalenia domniemania nie jest jednak wystarczające stwierdzenie, że zachodzi podejrzenie powyższych uchybień w zakresie transportu. Obalenie domniemania może nastąpić tylko wtedy, gdy organy podatkowe są w posiadaniu dowodów, z których wynika, że wysyłka lub transport towarów nie miały miejsca.

WDT wymaga ciągłego monitorowania praktyki stosowania przepisów

Kwestie wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów i możliwości zastosowania stawki VAT 0% wymagają ciągłego analizowania orzecznictwa oraz nowych interpretacji. Będziemy na bieżąco śledzić praktykę stosowania przepisów dotyczących dokumentowania WDT w celu zastosowania przez podatników stawki 0%. Gdy tylko dostępne będą nowe ciekawe wnioski w tym zakresie, niezwłocznie Państwa o tym poinformujemy.

W razie dodatkowych pytań lub wątpliwości uprzejmie prosimy o kontakt.

Autor:
Maciej Kozub, Specjalista ds. podatku VAT

+49 30 88 03 59 0
berlin@vonzanthier.com
Idź do początku strony