TSUE wydał przełomowy wyrok w zakresie rozliczeń VAT pomiędzy oddziałem a zakładem głównym należącym do grupy VAT, w przypadku gdy obie lokalizacje położone są w różnych państwach w UE. Zdaniem Trybunału oddział zagranicznego przedsiębiorcy w jednym państwie członkowskim należy traktować jako odrębnego podatnika VAT w stosunku do centrali należącej do grupy VAT w innym państwie członkowskim. Takie wnioski zawarte zostały w wyroku z 11 marca 2021 roku o sygn. C‑812/19 w sprawie Danske Bank A/S. Konsekwencje takiego obrotu sprawy odczuje wielu przedsiębiorców.
Oddział zagranicznej firmy jako odrębny podatnik
W przedmiotowej sprawie Danske Bank A/S działał na terytorium Danii jako zakład główny, świadcząc usługi informatyczne na rzecz oddziału. Kosztami z tego tytułu zakład główny obciążał oddział znajdujący się w Szwecji. Szwedzki oddział Danske Bank A/S w sporze ze szwedzkimi organami podatkowymi powoływał się na wyrok ETS z 23 marca 2006 roku o sygn. C-210/04 w sprawie FCE Bank. Na podstawie powyższego orzeczenia przedsiębiorstwo wskazywało, że brak prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej przez oddział oraz brak przynależności oddziału do grupy VAT w Szwecji to przesłanki uzasadniające przyjęcie tej samej podmiotowości podatkowej oddziału jak i zakładu głównego.
TSUE nie podzielił jednak tego stanowiska, powołując się na wyrok z 17 września 2014 roku w sprawie Skandia America o sygn. C-7/13. W wyroku tym Sąd podkreślił, że usługi świadczone przez zakład główny znajdujący się poza terytorium UE na rzecz oddziału należącego do grupy VAT w państwie członkowskim, należy traktować jako transakcje podlegające opodatkowaniu (jako transakcje dwóch odrębnych podatników). W związku z tym nie ma powodów, aby rozliczenia pomiędzy zakładem głównym należącym do grupy VAT a oddziałem znajdującymi się w dwóch odrębnych państwach członkowskich traktować inaczej niż w przywołanym wyroku i uznawać za transakcje wewnątrzzakładowe w ramach tego samego podatnika.
Wpływ wyroku TSUE na rozliczenia VAT w oddziałach zagranicznych firm w Polsce
Wyrok ma przełomowe znaczenie dla wielu oddziałów zagranicznych przedsiębiorców w Polsce. Może on bowiem znacznie utrudnić rozliczenia do tej pory uznawane za wewnątrzzakładowe, które nie podlegały odrębnemu opodatkowaniu.
Należy przypomnieć, że zgodnie z przepisami ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oddział stanowi wyodrębnioną oraz samodzielną organizacyjnie jednostkę przedsiębiorcy zagranicznego. Jednakże może on prowadzić działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego. Przyjęcie odrębnej podmiotowości podatkowej oddziału oraz zakładu głównego w dwóch różnych państwach członkowskich na podstawie powyższego wyroku TSUE może spowodować chaos prawny w zakresie rozliczeń VAT w oddziałach przedsiębiorców zagranicznych w Polsce.
Wyrok TSUE modyfikuje rozliczenia transakcji w granicach lokalizacji oddziału
Należy wskazać, że wyrok TSUE nie modyfikuje prawa oddziału przedsiębiorcy zagranicznego do rozliczenia podatku naliczonego mającego związek z czynnościami opodatkowanymi zakładu głównego na terytorium innego państwa członkowskiego. Takie uprawnienie wynika wprost z przepisów dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Powyższy wyrok TSUE reguluje możliwość odliczenia podatku naliczonego przez oddział w związku z czynnościami opodatkowanymi tego oddziału w państwie członkowskim jego położenia, a nie zakładu głównego.
Przedsiębiorcy nieprzygotowani do zmian mogą stracić
Powyższy wyrok może znacząco odbić się na kosztach podatkowych części przedsiębiorców. Z jeden strony wymusza on opodatkowanie transakcji pomiędzy podmiotami w wyniku potraktowania za oddzielnych podatników oddziału i centrali należącej do grupy VAT, gdy znajdują się one w różnych państwach UE. Z drugiej – stwarza to możliwości związane z prawem do odliczenia VAT. Ta ostatnia powiązana jest z uprawnieniem do ubiegania się o zwrot podatku od towarów i usług. Aby uniknąć strat lub wybrać bardziej korzystną politykę podatkową w powyższym zakresie, należy jednak w odpowiedni sposób rozpoznać transakcje dokonywane z centralą oraz prawidłowo przygotować procedury wewnątrzfirmowe.
Wyrok TSUE – zyski i straty dla przedsiębiorstw
Rewolucyjny wyrok TSUE to źródło niepokoju dla przedsiębiorców, ale także nowe warunki prawne, które warto przeanalizować celem doboru optymalnej polityki podatkowej. Odpowiednie przygotowanie procedur wewnątrzfirmowych w zakresie podatku VAT umożliwi uniknięcie strat lub korzystniejsze warunki rozliczania. Każda sytuacja wymagać będzie jednak dokładnej analizy oraz bilansu potencjalnych zysków i strat.
W przypadku dalszych pytań zapraszamy do kontaktu.
Autor:
Maciej Kozub, Specjalista ds. podatku VAT