Zmiany podatkowe wynikające z Polskiego Ładu weszły w życie z dniem 1 stycznia 2022r. Rewolucja w podatkach dotknie niemal każdego. Jedną z grup, które odczują skutki Polskiego Ładu są osoby, pełniące funkcje na podstawie aktu powołania i pobierające z tego tytułu wynagrodzenie. Zmiany dotkną przede wszystkim członków zarządu i prokurentów, członków Komisji Rewizyjnych m.in. w spółkach, stowarzyszeniach. Z jakimi zmianami trzeba się liczyć?
Podstawa pełnienia funkcji
Pełnienie funkcji na podstawie aktu powołania może być realizowane w dwojaki sposób:
- będąc zatrudnionym w spółce na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub np. kontraktu menadżerskiego;
- na podstawie samego aktu powołania, bez nawiązywania stosunku pracy lub innej umowy cywilnoprawnej.
Dla osób zatrudnionych w spółce, zmiany wynikające z Polskiego Ładu są w zasadzie takie same, jak dla pracowników, co analizowałam już na blogu we wpisie „Polski Ład a wynagrodzenie pracownika w 2022 r.”. W przypadku osób pełniących funkcje na podstawie aktu powołania sytuacja wygląda nieco inaczej.
Zmiany wynikające z Polskiego Ładu
Do tej pory, pełnienie funkcji na podstawie aktu powołania, z pobieraniem wynagrodzenia, bez dodatkowej umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej nie stanowiło tytułu do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.
Polski Ład zakłada, że pełnienie funkcji na podstawie aktu powołania, za wynagrodzeniem, będzie stanowiło tytuł do ubezpieczenia zdrowotnego. Oznacza to konieczność odprowadzania składki na ubezpieczenie zdrowotne od wynagrodzeń członków zarządu/prokurentów spółek, stowarzyszeń oraz innych grup jak np. członkowie Komisji Rewizyjnej.
Wymienione osoby nadal nie będą jednak podlegać pod ubezpieczenia społeczne.
Co istotne:
- osoby pełniące powyższe funkcje bezpłatnie, nie mają obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne;
- pobór składek oraz zgłoszenie do ZUS będzie leżało po stronie podmiotu wypłacającego wynagrodzenie.
Wysokość składki zdrowotnej
Zgodnie z założeniami Polskiego Ładu, składka zdrowotna będzie wynosiła 9% podstawy wymiaru, którą będzie kwota wypłacanego wynagrodzenia.
Co z podmiotami zagranicznymi?
Składka będzie również obowiązkowa dla członków zarządu/ prokurentów, pełniących swe funkcje w zagranicznych spółkach, jeżeli taka osoba podlega polskim przepisom prawnym w zakresie ubezpieczeń społecznych.
Pobór składek oraz zgłoszenie do ZUS będzie leżało po stronie podmiotu wypłacającego wynagrodzenie. Dla podmiotów zagranicznych, będzie to oznaczało konieczność rejestracji w polskim ZUS.
Trudności dla podmiotów zagranicznych
Zmiana jest o tyle kontrowersyjna, że nie każdy podmiot zagraniczny śledzi zmiany w polskim ustawodawstwie. Nie każda osoba fizyczna, nawet mieszkająca w Polsce, będzie świadoma tych zmian.
W przypadku podmiotów zagranicznych może to prowadzić do sytuacji, w której składki nie będą odprowadzane, co w konsekwencji spowoduje powstanie zaległości z odsetkami. Pamiętajmy także, że w Unii Europejskiej sprawnie działają mechanizmy wzajemnej pomocy przy ściąganiu należności publicznoprawnych, do których należą składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Cudzoziemcy w polskich spółkach
Także nierezydenci, którzy pełnią funkcje na podstawie aktu powołania w polskich podmiotach, będą musieli odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne, chyba że podlegają innemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczeń społecznych (np. z krajów UE/EOG lub innego kraju z którym Polska zawarła umowę w zakresie zabezpieczenia społecznego).
Wówczas konieczne będzie uzyskanie zaświadczenia A1 o podleganiu ubezpieczeniu w innym kraju. Niestety, nawet podleganie pod zagraniczny system ubezpieczeń społecznych będzie się wiązało z realnym poniesieniem daniny w Polsce.
Brak odliczenia od podatku
Zapłacona składka zdrowotna nie będzie mogła zostać odliczona od podatku, co w praktyce skutkować będzie zwiększeniem obciążenia podatkowego członków zarządu o 9%.
Składki zdrowotnej zapłaconej za granicą nie odliczą od podatku także członkowie zarządu ubezpieczeni w innym kraju. Oznacza to, że cudzoziemiec pełniący funkcje np. członka zarządu polskiej spółki, podlegający jednocześnie ubezpieczeniu zdrowotnemu np. w Niemczech, nie odliczą zapłaconej w Niemczech składki zdrowotnej od podatku. Dotychczas istniała możliwość odliczenia od podatku kwoty zapłaconej na ubezpieczenie zdrowotne w innym kraju, pod pewnymi warunkami. Od 1 stycznia 2022 r. odliczenie takie nie będzie możliwe.
Konsekwencje zmian
Dla spółek, odprowadzanie składek od wynagrodzenia osób pełniących funkcje na podstawie powołania będzie się wiązało z nowymi obowiązkami rejestracyjnymi i deklaratoryjnymi w ZUS, obliczaniem i opłacaniem składek. Dla osób pełniących te funkcje będzie to natomiast oznaczało mniejsze wynagrodzenie.
Pamiętajmy, że tzw. ulga dla klasy średniej, mająca rekompensować brak odliczenia składki zdrowotnej od podatku, nie będzie przysługiwała dla tej grupy.
Z kolei cudzoziemcy, którzy będą chcieli uchronić się przed płaceniem składek w Polsce, będą musieli uzyskać certyfikat A1 w swoim kraju i pamiętać o jego cyklicznym odnawianiu.
Autorka:
Dominika Zbonik, LL.B., Radca prawny/Doradca podatkowy
